Prawdziwy patriotyzm jest wolny od ksenofobii, ale nie jest kosmopolityzmem

We mszy z okazji 234. rocznicy uchwalenia Konstytucji 3 maja, odprawionej w archikatedrze warszawskiej pw. męczeństwa św. Jana Chrzciciela wzięli udział przedstawiciele władz państwowych - prezydent Andrzej Duda wraz z małżonką Agatą Kornhauser-Dudą i wicepremier, szef MON Władysław Kosiniak-Kamysz oraz przedstawiciele Wojska Polskiego na czele z szefem Sztabu Generalnego WP gen. Wiesławem Kukułą, Dowódcą Operacyjnym Rodzajów Sił Zbrojnych gen. Maciejem Kliszem i gen. broni Sławomirem Pawłem Owczarkiem.

Obecne były także delegacje służb mundurowych, w tym Wojska Polskiego, Policji, Straży Pożarnej, a także kombatanci, harcerze i mieszkańcy stolicy.

Liturgii przewodniczył metropolita warszawski abp Adrian Galbas. Wraz z nim eucharystię koncelebrował nuncjusz apostolski w Polsce abp. Antonio Guido Filipazzi i biskup polowy Wojska Polskiego Wiesław Lechowicz oraz kilkunastu księży.

W homilii abp Galbas zwrócił uwagę, że Konstytucja 3 maja mimo całej szlachetności została uchwalona "zbyt późno" i "nie udało jej się spowodować odnowy polskiego społeczeństwa", zwłaszcza jego elit. Przyznał, że choć krótko obowiązywała, to stała się "kamieniem milowym w historii polskiej demokracji".

"Powierzamy Bogu losy naszej Ojczyzny, prosząc dla nas o mądrość, dzięki której wszyscy, a zwłaszcza rządzący, będą umieli czerpać nauki z naszej przeszłości, wzbijać się na takie wyżyny szlachetności, na jakie stać było twórców Konstytucji 3 maja. Widzieć i promować dobro wspólne, budować na wartościach, jednoczyć. Nie tylko o tym wszystkim mówić, bo mówią wszyscy, jeden piękniej od drugiego, ale to robić" - powiedział abp Galbas

Zapewnił, że "Kościół chce w tym pomagać, uczyć dojrzałego patriotyzmu, a nie +partiotyzmu+, miłości Ojczyzny, a nie miłości własnego poglądu na nią, reprezentowanego przez swoją partię".

Mówił, że "prawdziwy patriotyzm zakłada szersze, niż tylko partyjne spojrzenie na sprawy państwa, zdolność do dialogu, do spotkania, umiejętność szukania kompromisu, budowania wspólnoty; jest zdolnością podejmowania decyzji niepopularnych".

Z kolei "+partiotyzm+ (od słowa partia - PAP) to sytuacja, w której nie interesuje nas nic i nikt poza nami. Partiota chce być nie tylko pierwszy, ale jedyny. Partiotyzm prowadzi do podziału, do niezgody, do brutalizacji życia społecznego. Przecina nie tylko społeczeństwo, ale poszczególne jego wymiary: rodziny, małżeństwa, wspólnoty kościelne, dewastuje przyjaźń, niszczy relacje, wszystko niszczy" - ostrzegał abp Galbas. I dodał, że "partiota nie dopuszcza istnienia kogoś, kto myśli inaczej niż on sam".

Podkreślił, że "glebą dla dojrzałego patriotyzmu jest mądrość, zarówno rządzonych, jak i rządzących, która jest darem Bożym".

"Mądrość to umiejętność widzenia dalej, to gotowość do podejmowania uzasadnionych decyzji, które w dłuższej perspektywie przynoszą pozytywne rezultaty. To umiejętność oceniania spraw z jak najszerszej i możliwie jak najbardziej obiektywnej perspektywy. To umiejętność panowania nad własnymi emocjonalnym i popędami. To zdolność do balansowania między ideami a realiami" - mówił metropolita warszawski.

Podkreślił, że "patriotyzm budowany na mądrości wolny jest od ksenofobii, która każe z lękiem i pogardą spoglądać na innych, na cudzoziemców - tych z cudzej ziemi, ale nie jest także kosmopolityzmem uważającym, że ojczyzną człowieka jest cały świat, cały kosmos".

Opierając się na społecznej nauce Kościoła katolickiego metropolita warszawski wskazał na trzy sposoby kochania ojczyzny.

Jako pierwszy wymienił obronę ojczyzny przed militarny zagrożeniem. "Jeśli za polską granicą od trzech lat brutalnie przelewana jest krew, musimy przeciwko temu jasno protestować oraz pomagać naszym braciom i siostrom w Ukrainie. (...) Musimy także podejmować takie działania, które zwiększą obronność naszej ojczyzny" - zaznaczył hierarcha. I dodał, że jako chrześcijanie, katolicy powinni przede wszystkim wiernie i wytrwale modlić się o pokój.

Powiedział, że drugim wymiarem patriotyzmu jest korzystanie z prawa wyborczego, czyli wybieranie innych oraz pozwolenie na bycie wybranym.

"Gdy są wybory, wtedy dobrze jest iść i głosować zgodnie ze swoim sumieniem, ze swoimi przekonaniami. Głosować na tych, którzy w naszym przekonaniu najlepiej zajmą się sprawami naszych małych ojczyzn. Wielkiej ojczyzny, którą jest Polska. A także sprawami Unii Europejskiej" - zaznaczył.

"Przy wyborach nie bądźmy ospali i obojętni" - zaapelował abp Galbas. Dodał, że jeśli ktoś odkrywa, że ma predyspozycje, powołanie, aby sprawować funkcje polityczne, niech staje do "uczciwej wyborczej konkurencji". Zaznaczył, że jedną z najważniejszych powinności świeckich katolików jest angażowanie się w życie publiczne, by służyło dobru wspólnemu.

Podkreślił, że wyrazem patriotyzmu jest także obowiązek płacenia podatków: "Trzeba się z tego obowiązku rozliczać nie tylko przed fiskusem, ale i przed Bogiem". Wyjaśnił, że trzeba się spowiadać także z zakamuflowanych form niepłacenia podatku, takich jak np. kopiowanie bez licencji, korzystanie z nielegalnego oprogramowania czy nawet niekasowanie biletów z tramwajach.

"Czasy komunistyczne zaszczepiły w nas niedobrą postawę, która mówi: państwo to twój wróg, możesz je oszukiwać. Tymczasem Kościół mówi: nie, nie możesz" - podkreślił abp Galbas, przypominając słowa Chrystusa: "Oddajcie Cezarowi to, co należy do Cezara, a Bogu to, co należy do Boga".

Święto Narodowe Trzeciego Maja jest obchodzone w rocznicę uchwalenia w 1791 roku Konstytucji 3 maja. Dokument był pierwszą konstytucją w nowożytnej Europie, a drugą na świecie po amerykańskiej. Rocznica przyjęcia Konstytucji 3 maja jest świętem ustanowionym w 1919 roku. Przez okres PRL jego publiczne obchodzenie było zabronione, ponownie stało się państwowym świętem w 1990 roku.

Magdalena Gronek (PAP)

mgw/ bar/